NANIEDZIELNIK 18.02
W tym tygodniu obchodzimy pierwszą niedzielę Wielkiego Postu. To okres przygotowania do Świąt Wielkanocnych. Jest to czas, kiedy staramy się odciąć to, co w naszym życiu przestało służyć dobremu celowi, aby Bóg mógł wskrzesić w nas nowe życie. Tematem przewodnim tego tygodnia jest Walka (z pokusami) i Przymierze (z Bogiem).
W dzisiejszym czytaniu z Księgi Rodzaju słyszymy o przymierzu Boga z Noem, które jest znakiem Bożej obietnicy i łaski. To przesłanie znajduje swój dalszy ciąg w Nowym Testamencie, gdzie chrzest (1 Piotra 3) jest przymierzem nowym i lepszym, oferującym odkupienie przez Chrystusa. Psalm 25 oraz 1 Piotra 3 podkreślają potrzebę odkupienia i Boże działanie – odpowiednio - poprzez prośbę o Boże prowadzenie i przebaczenie, a także przez poświęcenie Chrystusa. Ewangelia Marka 1 i Psalm 25 dotykają tematu nawrócenia jako drogi do osiągnięcia harmonii z Bożym planem. Jezus wzywa do nawrócenia, co jest echem wołania psalmisty o Boże miłosierdzie i prowadzenie. Marek, inaczej niż Mateusz i Łukasz, opisuje historię na pustyni. Nie wspomina o szczegółach kuszenia. Dla niego, całe życie Jezusa to walka z szatanem i nieczystymi duchami, z finałem krzyża, a następnie zmartwychwstania.
Wszystkie te fragmenty, choć pochodzą z różnych epok, mówią o Bożym planie zbawienia, który jest realizowany przez przymierze, odkupienie i nawrócenie, prowadzące ludzkość do głębszej relacji z Bogiem.
Czas wielkiego Postu jest nam dany, aby jeszcze głębiej zanurzyć się w tajemnicę naszej wiary. Czterdzieści dni Wielkiego Postu to szansa, aby zmienić nasze podejście do Boga, do bliźnich, do życia. Niech ten Wielki Post będzie dla wszystkich drogą, na której gorliwie doświadczymy obecności Boga, który nieustannie działa w naszym życiu. Otwórzmy nasze serca na Jego nauki, pozwólmy się prowadzić z pokorą i gotowością do zmiany. Przyjrzyjmy się naszemu postępowaniu w świetle Bożej wierności, Jego przymierza z Noem, cierpienia i ofiary Jezusa. Niech ten czas będzie dla nas okazją do duchowego odnowienia, do głębszego zrozumienia miłości Boga i do otwarcia się na Jego działanie w naszym życiu.
Otwórzmy się na działanie Ewangelii:
12 Zaraz też Duch wyprowadził Go na pustynię. 13 Czterdzieści dni przebył na pustyni, kuszony przez szatana. Żył tam wśród zwierząt, aniołowie zaś usługiwali Mu. 14 Gdy Jan został uwięziony, Jezus przyszedł do Galilei i głosił Ewangelię Bożą. Mówił: 15 «Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!»
MAREK 1, 12-15 (BT)
To bardzo krótki fragment, ale jest czymś takim jak kamień węgielny dla misji Jezusa. Ta sekcja składa się z dwóch głównych części: kuszenia Jezusa na pustyni (wersety 12-13) oraz wzmianki o początku Jego działalności nauczycielskiej w Galilei (wersety 14-15). Zatrzymajmy się przy każdym z tych zdań, aby lepiej zrozumieć ich znaczenie i kontekst:
12 Zaraz też Duch wyprowadził Go na pustynię.
Kuszenie to moment znaczący, który ujawnia wiele aspektów misji i tożsamości Jezusa. Wers 12 mówi o tym, jak Duch Święty "natychmiast" wyprowadza Jezusa na pustynię. Użycie słowa "natychmiast" (εὐθὺς) jest charakterystyczne dla stylu Marka i podkreśla „niezwłoczność” oraz „bezpośredniość” działania Bożego w życiu Jezusa. To dynamiczne słowo wprowadza czytelników w rytm szybkich i znaczących wydarzeń w życiu Chrystusa, ukazując, jak każdy moment Jego ziemskiej służby jest precyzyjnie kierowany przez Boga.
Duch Święty, który objawia się podczas chrztu Jezusa, pełni kluczową rolę w Jego misji. Wyprowadzenie Jezusa na pustynię przez Ducha nie jest przypadkowe; jest to świadome działanie mające na celu przygotowanie Go na nadchodzące wyzwania. To pokazuje, że „kuszenie” jest integralną częścią Bożego planu, a nie przypadkowym czy niepożądanym zdarzeniem. Ta świadomość Bożego prowadzenia i przygotowania, jest ważna dla zrozumienia mesjańskiej misji Jezusa.
Pustynia, na którą wyprowadza Duch, jest miejscem symbolicznym w tradycji biblijnej. Pustynia często pojawia się jako miejsce próby, oczyszczenia i duchowego testu, przygotowania. Na przykład, Izraelici spędzili 40 lat na pustyni, co było czasem próby, ale także formowania ich tożsamości jako narodu wybranego przez Boga. Podobnie, 40 dni, które Jezus spędza na pustyni, symbolizują okres przygotowania do Jego publicznej służby. Jest to czas, w którym Jezus staje twarzą w twarz z pokusami, co stanowi próbę Jego posłuszeństwa i zaufania Ojcu.
Kuszenie na pustyni ma głębokie znaczenie teologiczne. Przez pokonanie pokus, Jezus demonstruje swoją doskonałość moralną i posłuszeństwo woli Bożej. Jest to kontrast wobec nieposłuszeństwa Adama w raju i niepowodzeń Izraelitów, którzy wielokrotnie zawodzili w zachowaniu wierności Bogu. Jezus, jako nowy Adam i prawdziwy Izrael, pokazuje, że możliwe jest pełne zaufanie Bogu i życie w zgodzie z Jego wolą.
Wyprowadzenie Jezusa na pustynię przez Ducha Świętego i kuszenie Mesjasza, są zatem nie tylko przygotowaniem do Jego misji, ale również potwierdzeniem Jego tożsamości jako Syna Bożego, który jest posłuszny Ojcu. W tym wydarzeniu kryje się zapowiedź Jezusowego zwycięstwa nad grzechem i śmiercią, a także wzór posłuszeństwa i zaufania dla wszystkich wierzących. Ten obraz mówi, że misja Jezusa jest głęboko zakorzeniona w Bożym planie zbawienia, i że Jezus jest gotowy na wszelkie wyzwania, które niesie ze sobą taka misja.
13 Czterdzieści dni przebył na pustyni, kuszony przez szatana. Żył tam wśród zwierząt,
Okres czterdziestu dni spędzonych przez Jezusa na pustyni, kuszenie przez Szatana, towarzystwo (dzikich) zwierząt i służba aniołów tworzą bogatą paletę symboli i znaczeń, które odnoszą się do głębszych prawd o Jego misji i tożsamości.
Kuszenie Jezusa przez Szatana na pustyni jest momentem intensywnej duchowej walki. Choć Marek nie opisuje szczegółów tych pokus, podkreśla ich istotność w kontekście misji Jezusa. Przez pokonanie pokus, Jezus udowadnia swoją moralną i duchową niezłomność, stając się wzorem posłuszeństwa woli Bożej. To wydarzenie symbolizuje również przyszłe zwycięstwa Jezusa nad siłami zła, jego ostateczne pokonanie śmierci i grzechu na krzyżu oraz Jego władzę nad szatanem.
Wzmianka o życiu wśród (dzikich) zwierząt może być interpretowana na kilka sposobów. Z jednej strony, podkreśla to niebezpieczeństwa i trudności, z jakimi Jezus musi się zmierzyć na pustyni, co obrazuje Jego solidarność z całym stworzeniem oraz jego cierpieniami. Z drugiej strony, może to również wskazywać na mesjańską pokojową harmonię, którą Jezus przywraca między ludźmi a stworzeniem.
Obecność aniołów służących Jezusowi na pustyni podkreśla Jego wyjątkową tożsamość jako Syna Bożego i ukochanego Sługi, który cieszy się nieustanną opieką i wsparciem ze strony Ojca. Aniołowie, służąc Jezusowi, uwydatniają Jego królewską i mesjańską godność oraz Bożą obecność i działanie w Jego życiu. Jest to również obietnica dla wierzących, że Bóg zapewnia pomoc i wsparcie w czasach prób.
Wers 13 otwiera bogatą teologię dotyczącą Jezusowej misji, Jego zwycięstwa nad pokusami, relacji z Ojcem i całym stworzeniem oraz Jego roli jako Mesjasza. Poprzez te symbole i wydarzenia, Marek ukazuje, jak Jezus jest przygotowany do swojej publicznej służby, będąc wzorem duchowej wytrwałości i posłuszeństwa Bogu, co ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia Jego zbawczej misji.
14 Gdy Jan został uwięziony, Jezus przyszedł do Galilei i głosił Ewangelię Bożą. Mówił:
Rozpoczyna się nowy etap w życiu Jezusa, jest to początek Jego publicznej działalności. Aresztowanie Jana Chrzciciela stanowi moment przełomowy, po którym Jezus w sposób widoczny dla żydów, wkracza w rolę Lidera Dobrej Nowiny. Wybór Galilei jako miejsca rozpoczęcia Jego misji jest znaczący z kilku powodów. Galilea, jako region o dużej różnorodności etnicznej i kulturowej, a także będąca obszarem o strategicznym położeniu, stanowi idealne miejsce do rozpowszechniania uniwersalnego przesłania Ewangelii. Jezus, wybierając Galileę, pokazuje, że Jego przesłanie jest przeznaczone dla wszystkich, niezależnie od pochodzenia czy statusu społecznego. Przekraczając granice kulturowe i społeczne, Jezus demonstruje, że Królestwo Boże jest otwarte dla każdego. Galilea, będąca także świadkiem wielu Jego cudów i nauczania, staje się żywym świadectwem mocy i miłosierdzia Bożego.
15 «Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!»
Werset 15 przedstawia kluczowe elementy nauczania Jezusa: "Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię". Te słowa podsumowują istotę Jego posłannictwa. "Czas się wypełnił" oznacza, że nadeszła długo oczekiwana chwila w historii zbawienia, zapowiadana przez proroków Starego Testamentu. Jezus ogłasza, że era oczekiwania na Mesjasza dobiegła końca, a nowa era Królestwa Bożego właśnie się rozpoczyna.
"Bliskie jest Królestwo Boże" wskazuje na to, że Królestwo Boże jest już obecne w osobie Jezusa i Jego działaniu. To przesłanie zachęca do radykalnej zmiany życia – nawrócenia, które jest nie tylko aktem pokuty, ale zmianą sposobu myślenia, percepcji świata i wartości. Nawrócenie i wiara w Ewangelię są drogą do uczestnictwa w życiu Królestwa Bożego, które przynosi Jezus.
Te słowa Jezusa mają głębokie znaczenie teologiczne i duchowe. Zapowiadają inaugurację nowego porządku, w którym relacje między Bogiem a ludźmi zostają odnowione przez Jezusa Chrystusa. Królestwo Boże, choć nie jest jeszcze w pełni urzeczywistnione, jest już obecne w nauczaniu i działaniu Jezusa, zapraszając wszystkich do przemiany życia i wejścia w głębszą wspólnotę z Bogiem.
To są fundamentalne momenty w dziejach zbawienia. Jezus wzywa wszystkich do nawrócenia i wiary w Ewangelię, oferując nadzieję i możliwość uczestnictwa w życiu Królestwa Bożego już teraz. Jego działalność w Galilei, pełna cudów i rewolucyjnego nauczania, stanowi początek nowej ery w relacji między Bogiem a ludzkością, ery, która ma swój fundament w miłości, miłosierdziu i obietnicy zbawienia dla wszystkich, którzy przyjmą Jego przesłanie.
Co to dla nas oznacza?
Ta Ewangelia niesie ze sobą głębokie duchowe przesłanie, które ma szczególne zastosowanie w naszym życiu, zwłaszcza w kontekście okresu Wielkiego Postu. Wielki Post, będący czasem przygotowania do świętowania Paschy, jest okresem refleksji, pokuty, modlitwy i ćwiczenia wstrzemięźliwości. Fragment Marka 1,12-15 może służyć jako inspiracja do głębszego przeżywania tego świętego czasu.
Czterdzieści dni, które Jezus spędził na pustyni, będąc kuszony przez szatana, bezpośrednio korespondują z czterdziestodniowym okresem Wielkiego Postu obchodzonym przez chrześcijan. To czas, w którym wierni są zaproszeni do naśladowania Jezusa poprzez analizę swojego życia, modlitwę i post. Współczesny człowiek, stawiając czoła licznym, nie zawsze wspierającym bodźcom oraz pokusom i wyzwaniom, może czerpać siłę z przykładu Jezusa, który polegał na Bogu i Jego Słowie w każdej sytuacji.
"Czas się wypełnił i bliskie jest Królestwo Boże", to zdanie zachęca do nawrócenia i pogłębienia wiary w Ewangelię. Okres Wielkiego Postu to czas, by zastanowić się nad własnym życiem w kontekście "wypełnionego czasu" i bliskości Królestwa Bożego. Wyzwaniem jest tu głęboka zmiana myślenia i serca, co oznacza odwrócenie się od grzechu, szkodliwych nawyków i zwrócenie w stronę Boga oraz Jego miłości.
Ten czas przygotowań oferuje konkretną okazję do praktykowania postu i modlitwy tak, jak robił to Jezus na pustyni. Post nie jest samym w sobie celem, ale środkiem do duchowego oczyszczenia, pomagającym skupić się na tym, co najważniejsze – relacji z Bogiem. Modlitwa w tym czasie staje się sposobem na pogłębienie tej relacji, dając siłę do pokonywania codziennych wyzwań i pokus.
W końcu, Wielki Post jest przygotowaniem do świętowania Paschy, najważniejszego wydarzenia w chrześcijaństwie, upamiętniającego mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa. Przez post, modlitwę, refleksję i nawrócenie, wierni przygotowują się do głębszego doświadczenia tajemnicy paschalnej i odnowienia swoich zobowiązań wynikających z chrztu.
Chwilami wydaje mi się, że tradycja chrześcijańska ustanowiła okres Wielkiego Postu szczególnie dla letnich chrześcijan. Takich, którzy przez cały rok marginalizują obecność Boga w swoim życiu. Dzisiejsza Ewangelia, choć krótka, dostarcza nam sporo materiału do duchowej refleksji na ten właśnie czas i... dłużej. Jezus pokazuje drogę nawrócenia, wiary i sposób przygotowania się do głębszego zjednoczenia z Bogiem.
Wielki Post jest okresem, który możemy dobrze wykorzystać do duchowego wzrostu, naśladując Jezusa w pokonywaniu pokus i dążeniu do życia w bliskości z Królestwem Bożym. Szczególnie wtedy, gdy mamy na tej drodze zbyt wiele… zakrętów. Niech nam wszystkim Bóg błogosławi.
Witold Augustyn